Fraktal
Fraktal bat bere oinarrizko egitura, zatikatua edo ez erregularra eskala ezberdinetan errepikatzen den objektu erdigeometriko bat da. Izena Benoît Mandelbrotek proposatu zuen 1975ean eta latinezko fractus hitzetik dator, hautsia edo pitzatua esan nahi duena. Egitura natural asko fraktal erakoak dira.
Objektu geometriko fraktal bati ematen zaizkion ezaugarriak honako hauek dira:
- Ez erregularregia da geometria tradizionalaren arabera deskribatua izateko.
- Edozein behaketa eskalan du xehetasuna.
- Autoantzekoa da (zehazki, gutxi gora-behera edo estatistikoki)
- Bere Hausdorff-Besikobitxen dimentsioa bere dimentsio topologikoa baino handiagoa da.
- Algoritmo errekurtsibo sinple baten bidez definitzen da.
Ez da nahikoa ezaugarri hauetako bakar bat fraktal bat definitzeko. Adibidez, benetako lerro zuzena ez da fraktaltzat hartzen, objektu autoantzekoa den arren, gainontzeko ezaugarriak ez baititu.
Fraktal natural bat geometria fraktalaren bidez deskriba daitekeen naturako elementu bat da. Hodeiak, mendiak, zirkulazio-aparatua kostaldeak edo elur malutak fraktal naturalak dira. Irudikapen hau gutxi gora-beherakoa da, objektu fraktal idealei ematen zaizkien ezaugarriek, xehetasun mugagabea kasu, mundu naturalean mugak baitituzte.